Ecem Kaldırım’dan Giresun’un Lezzetleri
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Ecem Kaldırım’dan Giresun’un Lezzetleri
Giresun’un vejetaryen mutfağı gastronomiye yeni bir soluk getiriyor
Giresun, zengin bitki örtüsü ve geleneksel mutfak kültürü ile vegan ve vejetaryen turistlerin ilgisini çekmektedir. Doğanın sunduğu çeşitli otlardan beslenen bu özgün mutfak, gün geçtikçe gastronomi turizminin önemli bir parçası haline gelmektedir. Yöre mutfağında pişirme süreleri kısa olan ve pratiklik sunan “ot yemekleri”, hem yerel halkın günlük yaşamına hitap etmekte hem de turistler için sağlıklı bir alternatif sunmaktadır.
Giresun’a yönelik gastronomi yatırımları hem bölgenin kültürel mirasını korumayı hem de uluslararası arenada tanınırlığını artırmayı amaçlamaktadır. Bu yatırımların desteklenmesiyle, Giresun mutfağının gastronomi turizminde lider bir konum elde etmesi beklenmektedir.
Giresun Üniversitesi Şebinkarahisar Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu’ndan Öğr. Gör. İlker Avcıoğlu’nun yaptığı “Giresun Yöresi Vejetaryen Mutfak Kültürü Üzerine Halkbilimsel Bir Araştırma” adlı çalışmaya göre, bölge mutfağında 118 farklı vejetaryen yemek bulunmaktadır. Bu yemekler, çorbadan tatlılara kadar geniş bir yelpazede sunulmakta ve tamamen bitkisel içeriklere dayanmaktadır.
Çorbalar: Arpa Çorbası, Ayranlı Çorba, Baldıran Çorbası, Beyaz Yarma Çorbası, Buğday Çorbası, Çalıçileği Çorbası, Dövme Çorbası, Ezel Tere Çorbası, Fasulye Çorbası, Fındık Unu Çorbası, Fırın Kurusu Fasulye Çorbası, Fıtı Çorbası, Helle Çorbası, Kabak Çorbası, Kabaklı Lahana Çorbası, Kabaklı Fasulyeli Çorba, Karakabak Çorbası, Könemen Çorbası, Kuru Pancar Çorbası, Kuzukulağı Çorbası, Mendek Çorbası, Mısır Çorbası, Pancar Çorbası, Isırgan Çorbası, Toyga Çorbası, Turşu/Tirit Çorbası ve Unlama.
Yemekler: Acı Mantar Yahnisi, Armut Haşlama, Evelik Yemeği, Fındıklı Çiğ Köfte, Fırın Kurusu Fasulye, Haşıl, Isırgan Yemeği, Ispanak Yemeği, İçli Kabak, Kabak Çiçeği Dolması, Kabalak Yoğurtlaması, Karalahana Döşemesi, Kuşkuş Yemeği, Madımak Yemeği, Mısır Dolması, Pezik Döşemesi, Pırasa Dolması, Pirinçli Kabak, Sebzeli Yaprak Sarması, Zeytinyağlı Fasulye Yemeği, Turşu Aşı, Yarmalı Karalahana Sarması, Yarmalı Üzüm Yaprağı Sarması, Yemlik Yemeği ve Yoğurtlu Mısır Yarması Yemeği.
Dibleler: Beyaz Lahana Diblesi, Bezelye Diblesi, Fasulye Diblesi, Fasulye Tuzlusu Diblesi, Fırın Kurusu Fasulye Diblesi, Galdirik Diblesi, Kabak Kurusu Diblesi, Karalahana (Pancar) Diblesi, Karışık Dible, Mantar Diblesi, Mendek Diblesi, Merevcan Diblesi, Sakarca Diblesi, Taflan Tuzlusu Diblesi ve Yeşil Domates Diblesi.
Kavurmalar: Taflan Tuzlusu Kavurması, Kiraz Tuzlusu Kavurması, Pancar Çiçeği Kavurması, Merevcan Kavurması, Kabalak Kavurması, Mantar Kavurması, Hoşgıran Kavurması, Haşlanmış Patates Kavurması, Taze Fasulye Kavurması, Merevcan Kavurması, Fırın Kurusu Fasulye Kavurması, Yeşil Domates Turşusu Kavurması, Mantar Tuzlusu Kavurması, Fasulye Turşusu Kavurması ve Karışık Turşu Kavurması.
Kızartmalar: Ekmek Paparası, Fasulye Kızartması, Galdirik Çiçeği Kızartması, Galdirik Kızartması, Kabak Kızartması, Pancar Çiçeği Kızartması, Patates Püresi Kızartması, Patlıcan Kızartması, Pezik Kızartması, Sakarca Kızartması ve Yufka Kızartması.
Mıhlamalar: Beyaz Lahana Tuzlusu Mıhlaması, Fasulye Turşusu Mıhlaması, Galdirik Mıhlaması, Ispanak Mıhlaması, Kabalak Mıhlaması, Karışık Mıhlama, Merevcan Mıhlaması, Pezik Mıhlaması ve Sakarca Mıhlaması.
Tuzlular: Kiraz Tuzlusu, Mantar Tuzlusu, Taflan Tuzlusu, Yeşil Domates Tuzlusu ve Yeşil Fasulye Tuzlusu.
Mücverler: Fasulye Mücveri, Ispanak Mücveri, Karalahana Mücveri, Merevcan Mücveri, Patates Mücveri, Kabak Mücveri ve Pezik Mücveri.
Yağlaşlar: Mısır Unu Yağlaşı.
Çalışma kapsamında yapılan görüşmelerle elde edilen verilere göre yemekler; çorbalar, yemekler, dibleler, kavurmalar, kızartmalar, mıhlamalar, mücverler ve yağlaşlar gibi dokuz farklı kategoriye ayrılmaktadır. Arpa çorbası, evelik yemeği, fasulye diblesi ve merevcan kavurması gibi yemekler, Giresun’un özgün tatlarının birer örneği olarak öne çıkmaktadır.
Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi’nde yayımlanan araştırmaya göre Giresun’un vejetaryen mutfağının gelişiminde, bölgeye özgü toplumsal yapının da etkisi bulunmaktadır. Kadınlara biçilen geleneksel roller, mutfakta daha az zaman alan ve ekonomik olan “ot yemekleri”’nin yaygınlaşmasına katkı sağlamaktadır. Giresun’un doğal koşulları ise bu mutfağı besleyen bir başka önemli unsur olmaktadır.
Bu özgün mutfak kültürü, sadece gastronomi alanında değil, aynı zamanda kültürel turizmin gelişiminde de büyük bir rol oynamaktadır. Vegan ve vejetaryen turistlerin ilgisiyle, bölge uluslararası arenada daha fazla dikkat çekmektedir. Yapılacak gastronomi yatırımlarının bölgeye ekonomik kazancı arttıracağı ve kültürel mirası koruyarak gelecek nesillere aktarılacağı öngörülmektedir. (Bilimin Kamusal İletişimi (bil-ki) TÜBİTAK 1001, proje no: 123K063)
Muhabir: Ecem Kaldırım